Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Oʻzbekiston va Xitoy oʻrtasidagi oʻzaro hamkorlik soʻnggi yillarda yangi bosqichga koʻtarilib, “har qanday sharoitda ham keng qamrovli strategik sheriklik”ga aylandi, dedi Oʻzbekiston Respublikasi investitsiyalar, sanoat va savdo vaziri oʻrinbosari Ilzat Qosimov.

Uning so‘zlariga ko‘ra, ikki davlat o‘rtasidagi munosabatlar Markaziy Osiyo uchun yangi yo‘nalishlarni shakllantirib, iqtisodiy, gumanitar va infratuzilma sohalarida keng imkoniyatlar ochmoqda.

Mamlakatlar o‘rtasidagi ishonchni mustahkamlashda oliy darajadagi muntazam aloqalar muhim o‘rin tutadi. 2024-yil yanvar oyida O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev davlat tashrifi bilan Pekinga borib, Xitoy rahbari Si Szinpin bilan uchrashdi. Keyin energetika, sanoat va gumanitar hamkorlikni qamrab olgan 40 dan ortiq hujjat imzolandi. 2025-yil yozida ikki davlat rahbarlari Ostonada yana muzokara o‘tkazib, o‘zaro ishonch darajasi yuqori ekanligini ta’kidladilar.

Hamkorlikning iqtisodiy tarkibiy qismi yirik investitsiyalar va tovar ayirboshlash hajmining oshishi bilan tasdiqlanadi. 2024-yilda mamlakatlar o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 14 milliard AQSh dollariga yetdi va tomonlar eng yaqin maqsad – 20 milliard dollarni real deb baholamoqda. Qo‘shma loyihalarning umumiy portfeli allaqachon 60 milliard dollardan oshdi, birgina 2025-yilning birinchi oylarida O‘zbekiston iqtisodiyotiga kiritilgan investitsiyalar hajmi 3 milliard dollardan oshdi. Mamlakatda Xitoy sarmoyasi ishtirokidagi 4 mingga yaqin korxona mavjud bo‘lib, ularning 800 dan ortig‘i o‘tgan yili ochilgan.

Hamkorlikning asosiy yo'nalishlaridan biri energetika bo'lib qolmoqda. O‘zbekiston 2030-yilga borib qayta tiklanadigan energiya manbalari ulushini 54 foizga yetkazishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘ygan.Xitoy kompaniyalari Qashqadaryo va Buxoro viloyatlarida yirik quyosh elektr stansiyalarini amalga oshirishda ishtirok etmoqda, qiymati 650 million dollarlik loyihalar mintaqadagi eng yirik loyihalarga aylandi. Bundan tashqari, 2024 yilda mamlakat Xitoyning BYD kompaniyasi bilan birgalikda yiliga 300 ming donagacha ishlab chiqarish rejalashtirilgan elektromobillar va gibrid avtomobillar ishlab chiqarishni boshladi.

Transport infratuzilmasini rivojlantirish, O‘zbekistonning global logistika zanjirlariga integratsiyalashuvi muhim o‘rin tutadi. 2024-yil dekabr oyida Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘li qurilishi boshlandi, bu mamlakatga Sharqiy va Janubi-Sharqiy Osiyo bozorlariga chiqish imkonini beradi hamda “Bir kamar, bir yo‘l” tashabbusining bir qismiga aylanadi.

Gumanitar aloqalar ham faol rivojlanmoqda. Xitoy texnik va taʼlim sohasida yordam koʻrsatmoqda, qoʻshma taʼlim loyihalari, jumladan, Shimoliy-Gʻarbiy qishloq va oʻrmon xoʻjaligi universiteti filiali va Urganch davlat universiteti qoshidagi Xalqaro matematika markazi ochilmoqda. Toshkentda xitoy tili va madaniyatini targ‘ib qilishga xizmat qiluvchi Konfutsiy institutining 20 yilligi nishonlanishi muhim voqea bo‘ldi.

Ilzat Qosimovning aytishicha, ikki davlat oʻrtasidagi hamkorlik xalqaro miqyos kasb etmoqda. “2025-yil yozida imzolangan Oʻzbekistonning JSTga aʼzo boʻlishi boʻyicha ikki tomonlama muzokaralarni yakunlash toʻgʻrisidagi protokol Xitoy bilan hamkorlik mintaqaviy manfaatlar doirasidan chiqib, global savdo arxitekturasini tashkil etishini koʻrsatadi”, — dedi u.

Samarqandda o‘tkazilgan Ikkinchi O‘zbekiston-Xitoy mintaqalararo forumi kabi mintaqaviy tashabbuslar biznes tuzilmalari o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri hamkorlikni yo‘lga qo‘yish, qishloq xo‘jaligi, to‘qimachilik sanoati va turizm sohasidagi loyihalarni muhokama qilish imkonini bermoqda.

Bu chora-tadbirlar O‘zbekistonning Markaziy Osiyodagi asosiy iqtisodiy va logistika markazi sifatidagi mavqeini mustahkamlaydi.

"Bugun biz ishonch bilan aytishimiz mumkin: Toshkent va Pekin ittifoqi yangi Yevroosiyoning asosiy tayanchlaridan biriga aylandi. Bu hamkorlik global koordinatalar tizimida Markaziy Osiyo kelajagini belgilovchi strategik vektorni tashkil etadi", - deya xulosa qildi Qosimov.