Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati hamda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) hamkorligida Toshkent shahrida “Qishloq xo‘jaligi siyosatida gender tengligi – barqaror qishloq rivojlanishining asosi” mavzusida yuqori darajadagi Milliy muloqot bo‘lib o‘tdi.

Tadbirda Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senati a’zolari, Qishloq xo‘jaligi, Iqtisodiyot va moliya, Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirliklari, Oila va xotin-qizlar qo‘mitasi, xalqaro tashkilotlar, nodavlat institutlar, ilmiy doiralar, fermerlar hamda agrar oliy ta’lim muassasalari talabalari ishtirok etdi.

Tadbir O‘zbekistonda qishloq xo‘jaligi sohasi bo‘yicha ilk bor tasdiqlangan 2025–2030-yillarga mo‘ljallangan Gender strategiyasi taqdimotiga bag‘ishlandi. FAOning texnik ko‘magida ishlab chiqilgan mazkur hujjat ayollarning yerga egalik huquqi, moliyaviy xizmatlardan foydalanish, rahbarlik lavozimlaridagi ishtiroki va qaror qabul qilishdagi rolini kengaytirishga qaratilgan.

FAO ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda qishloq ayollari qishloq xo‘jaligi ishchi kuchining qariyb 40 foizini tashkil etsa-da, ularning rahbarlik lavozimlaridagi ulushi atigi 7 foizni tashkil qiladi.

Tadbir davomida talabalar tomonidan genderga oid innovatsion startaplar va ilmiy tadqiqot loyihalari taqdim etildi.

Strategiyada belgilangan ustuvor yo‘nalishlar, kutilayotgan natijalar, amalga oshirish mexanizmlari, idoralararo muvofiqlashtirish va monitoring qilish rejalar haqida batafsil ma’lumot berildi.

Tadbirda O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vaziri Ibrohim Abdurahmonov quyidagilarni ta’kidladi:

“Qishloq xo‘jaligini barqaror rivojlantirish uchun gender tengligi shart. Ayollarimiz bu sohaning tayanchi. Ular fermerlikda, agrotexnikada, ilmda ham yetakchilik qilmoqda. Gender strategiyasi ularning yerga egalik qilish huquqi, moliyaviy resurslarga kirish imkoniyati va rahbarlikdagi vakolatlarini oshirishga xizmat qiladi. Qishloq xo‘jaligi sohasi uchun Gender strategiyasi – bu faqat hujjat emas, balki ayollarning yerga egalik huquqini mustahkamlash, iqtisodiy imkoniyatlarini kengaytirish va ularning sohadagi to‘laqonli ishtirokini kafolatlaydigan aniq yo‘l xaritasidir.”

Aynan ushbu yo‘l xaritasi orqali Gender strategiyasi qishloq joylarda ayollar salohiyatini kengaytirish va barqaror rivojlanishga xizmat qiladi.

“Gender strategiyasi – bu faqat konseptual hujjat emas, balki qishloq ayollarining huquqlari va imkoniyatlarini kengaytirish bo‘yicha aniq chora-tadbirlar to‘plamidir. U barqaror rivojlanishga xizmat qiladi,” – dedi FAOning O‘zbekistondagi vakili o‘rinbosari Sherzod Umarov.

Tadbir doirasida quyidagi mavzularda yalpi sessiyalar o‘tkazildi:

Qishloq xo‘jaligidagi ayollarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha xalqaro hamkorlik – barqaror va inklyuziv yechimlar uchun zaruriy shart;

O‘zbekiston qishloq xo‘jaligida gender siyosati: strategiya va istiqbollar.

Ushbu sessiyalarda xalqaro ekspertlar mintaqaviy ilg‘or tajribalar bilan o‘rtoqlashdi. Xalqaro ekspert (ism, tashkilot) quyidagicha baho berdi:

“O‘zbekiston bugun Markaziy Osiyoda sektor bo‘yicha alohida gender strategiyasini ishlab chiqqan ilk davlat sifatida e’tirofga loyiqdir. Bu uzoq muddatli ta’sirga ega bo‘ladi.”

Tadbir davomida FAO, UNFPA va Oila va xotin-qizlar qo‘mitasi o‘rtasida hamkorlik memorandumlari imzolandi. Shuningdek, gender tengligi siyosatini ilgari surishda faol ishtirok etgan soha vakillari taqdirlandi.

Qashqadaryolik fermer ayol Lola Saidova o‘z fikrlarini quyidagicha ifoda etdi:

“Yillar davomida ayollar kam ko‘ringan va cheklangan sohalarda faoliyat yuritishgan. Bugun esa biz uchun eshiklar ochilmoqda. Endi o‘z loyihalarimiz, innovatsiyalarimiz va yetakchilik salohiyatimiz bilan ishtirok etish imkoniyatiga egamiz.”

Tadbirda ayollar tomonidan hayotiy hikoyalar asosida tayyorlangan videoroliklar va hujjatli lavhalar namoyish etildi. Shuningdek, strategiyani keng jamoatchilikka tushuntirish maqsadida www.genderagri.uz axborot platformasi ishga tushirilgani ma’lum qilindi.

Tadbir yakunida strategiyani amaliy bosqichga o‘tkazish bo‘yicha ustuvor yo‘nalishlarni belgilovchi “Amaliy Harakatlarga Chaqiriq” hujjati qabul qilindi.

Strategiyada quyidagi natijalarga erishish maqsad qilingan:

Qishloq xo‘jaligidagi rahbarlik lavozimlarida ayollar ulushini kamida 20 foizga yetkazish;

Ayollar tomonidan moliyaviy xizmatlardan foydalanishni 40 foizga oshirish;

Uy xo‘jaliklari daromadini ayollar ishtiroki orqali 10–12 foizga oshirish;

Gender tengligi bo‘yicha O‘zbekistonning xalqaro reytingini 15–20 pog‘onaga yaxshilash.

Shuningdek, strategiyaning bajarilishini tahlil qilish uchun raqamli monitoring platformasi joriy etilishi rejalashtirilgan bo‘lib, ushbu platforma orqali har chorakda gender indikatorlari bo‘yicha ochiq hisobotlar taqdim etiladi.

Xulosa qilib aytganda, mazkur Milliy muloqot O‘zbekistonning gender tengligi borasidagi xalqaro majburiyatlariga sodiqligini yana bir bor tasdiqladi. Shu bilan birga, qishloq xo‘jaligida ayollar ishtirokini kuchaytirish, resurslardan foydalanishda tenglikni ta’minlash va sektorlararo hamkorlikni mustahkamlash yo‘lida yangi bosqichga yo‘l ochdi.